اتصالات الکتروفیوژن گازرسانی
اتصالات الکتروفیوژن از پرکاربردترین انواع اتصالات می باشد که در خطوط انتقال آب و گازرسانی مورد استفاده قرار می گیرد. این اتصالات همچنین در تاسیسات آتش نشانی نیز کاربرد دارند و جهت انتقال سیال های گرم و هوای فشرده شده نیز بکار می روند. امنیت بالای اتصالات الکتروفیوژن به همراه ضریب اطمینان بالای آن منجر به استفاده بیشتر آن در خطوط انتقال گاز می شود. ایران دارای ذخایر فراوانی از نفت و گاز می باشد که بخشی از آن توسط لوله به کشورهای دیگر منتقل می شود، بدین ترتیب دو ویژگی مطمئن و ایمن بودن تاسیسات بسیار مورد توجه می باشد. استفاده از اتصالات الکتروفیوژن، این دو ویژگی را مورد توجه قرار می دهد.
تعریف الکتروفیوژن
شاید برای شما که خواننده این متن هستید، این سوال پیش بیاید که الکتروفیوژن چیست؟ عملیات جوشکاری برای جوش دادن انواع لوله‌های پلی اتیلن به یکدیگر را الکتروفیوژن نامند و به اتصالاتی که در این عملیات جوشکاری مورد استفاده قرار می گیرد را هم اتصالات الکتروفیوژن می‌گویند.
به طور کلی، روشی که برای اتصال پلی اتیلن و سایر لوله های پلاستیکی که دارای عناصر گرمایش الکتریکی داخلی هستند، الکتروفیوژن می باشد. در حیطه گازرسانی، صرفا از روش الکتروفیوژن استفاده می گردد. مکانیزم اصلی جوشکاری بدین ترتیب است که ابتدا محل اتصال حرارت داده می شود، به دنبال آن لوله متصل شده، نرم وخمیری شده و بعد از سرد شدن چسبندگی کامل رخ می دهد.
مزایای اتصالات الکتروفیوژن
- اتصالات الکتروفیوژن بسیار ایمن می باشد که این امر منجر به حذف موانع در هنگام انجام پروژه ها می شود و همچنین نیاز به تعمیرات در آینده را هم مرتفع می سازد
- تمیز نگه داشتن و تمیزکاری اتصالات الکتروفیوژن بسیار آسان و راحت می باشد
- سهولت و سرعت عمل بالای اجرای کارکه نهایتا صرفه جویی در زمان اجرای پروژه را بر عهده دارد، ناشی ازاتصالات الکتروفیوژن می باشد
- انعطاف پذیری بالای اتصالات الکتروفیوژن که منجر به ایجاد ایمنی در زلزله ها و لرزشها می شود.
- اتصالات الکتروفیوژن مانع از ایجاد خوردگی در لوله ها شده و سالم بودن لوله ها در پی دارد
- جلوگیری از نفوذ آلودگی به منطقه جوشکاری یکی دیگر از مزیتهای مهم اتصالات الکتروفیوژن می باشد
- این اتصالات، مقاومت بسیار بیشتر و بالاتری در برابر فشار و ضربه دارند
- استفاده از اتصالات الکتروفیوژن در سطوح و زمینهای شیبدار و حتی ارتفاعات بسیار راحت تر است
- میزان خطای انسانی در اتصالات الکتروفیوژن، به دلیل سهولت در نصب و عدم دخالت انسان در عملیات اتصال و جوشکاری بسیار کمتر است
- به دلیل نصب سریع تر و آسان تر این اتصالات، از هدر رفتن گاز در شبکه‌های گازرسانی و آبرسانی جلوگیری می‌شود.
معایب مهم اتصالات الکتروفیوژن گازرسانی
- در صورت استفاده در لوله هایی با قطر زیاد، نسبت به سایر روشهای اتصال لوله گران تر می باشد
- سیم پیچهای قرارداده شده در اتصالات الکتروفیوژن، بازیافت قطعات را دشوارتر می نماید که البته این مسئله در جوشکاری به روش لب به لب وجود ندارد.
جوشکاری الکتروفیوژن
به طور کلی باید اذعان نمود که انتخاب روش اتصال بستگی به کاربرد خط لوله، نیازمندی ها و امکانات موجود دارد. غالبا از اتصال الکتروفیوژن به علت ضریب اطمینان بالا در شبکه های گازرسانی استفاده می شود. استفاده از اتصالات الکتروفیوژنی برای لوله هایی با قطر 20 الی 110 میلیمتر اقتصادی می باشد.
در راستای اتصال، ابتدا انتهای لوله را سوهان زده و سپس آن را وارد کوپلینگ اتصال الکتروفیوژنی که دارای بوبین های مقاومت حرارتی می باشد نموده و جریان برق را متصل می نماییم. سیم پیچ بوبین گرم شده و پلاستیک های اطراف خود را ذوب می نماید. در اثر حرارت، کوپلینگ جمع شده و جوش مناسبی با لوله ایجاد می شود. جریان برق لازم برای جوشکاری را باید روی دستگاه جوش متناسب با اندازه اتصال تنظیم نمود.
عمل جوشکاری بصورت اتوماتیک انجام می پذیرد. نقاط اتصال را نباید حداقل ۱۰ دقیقه پس از اتمام جوشکاری حرکت داد. سطح لوله قبل از انجام جوشکاری باید با دقت بازرسی شود تا هیچگونه خراشی نداشته باشد، زیرا وجود خراش باعث ایجاد نشتی در محل اتصال می شود. نکته مهم این روش اتصال آن است که برای جوشکاری باید حتما از دستگاهی استفاده شود که جریان برق آن متناسب با بوبین های الکتریکی اتصالات باشد.
مراحل انجام جوش الکتروفیوژن
در حالت کلی ده مرحله برای انجام یک جوش الکتروفیوژن مدنظر قرار می گیرد:
کنترل لوله اتصال الکتروفیوژن و دستگاه ها، برش زدن دو سر لوله در قالب گونیا، تراش دادن محل جوشکاری، استفاده از حلال مناسب و شستن محل جوشکاری با استفاده از استن، تعیین نمودن میزان ورود لوله داخل اتصال با علامت گذاری بر لوله، متصل نمودن اجزا جوش به یکدیگر، قرار دادن اجزا جوش به گونه ای دقیق و صحیح درون گیره مخصوص موردنظر، متصل نمودن فیش های دستگاه به دو ترمینال اتصال و اعمال نمودن جریان برق در مدت زمان از پیش تعیین شده به دو سر سیم پیچ اتصال داده، یادداشت زمان سرد شدن و رعایت دقیق آن، کنترل عملکرد شاخه ها در اتصالات الکتروفیوژن‌ها باید یک سری نکات و قواعد را رعایت کرد. هیچوقت نباید با عجله کار را انجام داد، در هنگام کار حتما از نگهدارنده‌های گیره برای نگه داشتن لوله‌ها استفاده کرد. این فرآیند باید در محیطی تمیز انجام شود و نباید آلودگی در سطح لوله‌های پلی اتیلن وجود داشته باشد.
از اتصالات الکتروفیوژن در لوله های پلی اتیلن می‌توان انواع لوله‌های HDPE و MDPE و سایر لوله‌های پلاستیکی را که دارای عناصر گرمایش الکتریکی هستند، نیز استفاده کرد. کافیست بعد از رعایت نکات ایمنی و بهداشتی محیط لوله‌ها را داخل اتصالات الکترولیز قرار داد.
در صورت نیاز می‌توان از گیره برای این کار استفاده کرد. سپس می توان با توجه به نوع اتصال الکتروفیوژن، ولتاژی در حدود 40 وات را به کار گرفت. نهایتا می توان ادعا نمود که اتصالات الکتروفیوژن به مرتب بودن سایر اتصالات کمک نموده و باعث حفظ شکل ظاهری لوله ها در اتصالات می شود.
ابزارهای موردنیاز در جوش الکتروفیوژن
در راستای ایجاد جوش الکتروفیوژن موفق، استفاده از ابزار مناسب و اختصاصی امری بی بدیل و حتمی می باشد. توصیه می شود که پیش از شروع عملیات جوشکاری، وجود همه تجهیزات مورد نیاز کنترل شود و اگر نیازی به تغییری در آنها باشد، تغییرات موردنظر برای آنها در نظر گرفته شود تا اتصالات الکتروفیوژن با بالاترین میزان کیفیت صورت پذیرد. وسایل موردنیاز برای جوش الکتروفیوژن شامل موارد زیر می باشد:
تجهیزات برش لوله، ابزار خراش دادن، وسایل اندازگیری مانند متر، ابزاری مانند خودکار برای علامت گذاری، دستمال تمیز که با الکل خیس شده باشد و خشک نباشد، آچارهای مخصوص، ژنراتور برق، ابزارهای نگهداری لوله مانند گیره