نوار تیپ چیست؟

عبور به زمانی که بشریت در پی کشف راهکارهایی برای بهینه‌سازی منابع آبی خود بود، روشی نوین و بسیار مؤثر برای آبیاری معرفی شد: آبیاری تیپ. نوار تیپ یا نوار آبیاری قطره‌ای، نمادی از تکنولوژی پیشرفته در صنعت کشاورزی، توانسته است از آب بطور کاملا موثری بهره ببرد و به همین خاطر گسترش و استقبال فراوانی را در بین کشاورزان به همراه داشته است.

تیپ‌ها، در واقع، نوارهای پلاستیکی بسیار نازک و انعطاف‌پذیری هستند که از جنس پلی اتیلن ساخته می‌شوند و وظیفه اصلی آن‌ها تامین نیاز آبی گیاهان به روشی مقرون به صرفه و دقیق است. با این روش، آب به طور مستقیم و قطره به قطره به ریشه گیاه می‌رسد، این باعث می‌شود آب مورد نیاز گیاه به حداقل برسد و همچنین مصرف کم‌تری از این منبع با ارزش انجام شود.

هر قسمت از این نوار طراحی شده است تا آب را با نرخ خاص و معینی رها کند. این ویژگی باعث شده تا این ابزار بی نظیر در کشت های ردیفی مانند گوجه فرنگی و ذرت بسیار محبوب باشد.

با توجه به طراحی خاص و ویژگی های متنوع، نوار تیپ به دو دسته کلی تقسیم می شود:

1. نوار تیپ با درز یا بغل دوخت
2. نوار تیپ با پلاک یا خارجی

پدیده جدیدی به نام آبیاری با نوار قطره ای در چند سال اخیر در مزارع بزرگ و برای کشت های ردیفی پر طرفدار شده است. این تکنیک جدید، سطح زمین زیر کشت را چند برابر می کند. به عنوان یک مثال شهودی، کشاورزی که در گذشته تنها می توانست با سهمیه آبی که در اختیار داشت، سالیانه 5 هکتار ذرت بکار برد، حالا با استفاده از نوار تیپ و تکنیک آبیاری قطره ای می تواند تا 17 هکتار ذرت را کشت و آبیاری کند.

نوار تیپ

سیستم آبیاری تیپ

سیستم آبیاری تیپ، مجموعه‌ای است که از اجزایی همچون ایستگاه پمپاژ، لوله‌های اصلی و فرعی، شیرفلکه‌ها و اتصالات ساخته شده است. فشار کاری معمول برای این سیستم 1 بار است، این فشار توسط ایستگاه پمپاژ تامین می‌شود و به وسیله آن، آب به طور یکنواخت از دریپرهای نوار تیپ خارج می‌شود.

ایستگاه پمپاژ نقش اساسی در سیستم آبیاری تیپ را ایفا می‌کند. علاوه بر تامین و تنظیم فشار لازم, وظیفه جلوگیری از ورود ذرات ریز و معلق آب به سیستم آبیاری را نیز بر عهده دارد. این امر با نصب فیلترهای مختلف در ایستگاه پمپاژ انجام می‌شود. انتخاب فیلتراسیون مناسب برای هر مزرعه واقعا اهمیت دارد، کیفیت آب آبیاری و طراح سیستم آبیاری باید این موضوع را با دقت ملاحظه کنند.

نوارهای تیپ در انواع مختلف با ضخامت‌ها و اندازه‌های متفاوتی عرضه می‌شوند. برخی از آن‌ها برای استفاده در آبیاری زیر سطحی گیاهان با ضخامت بیشتری طراحی شده‌اند. قیمت این نوارها بسته به مشخصات فنی (مانند ضخامت و اندازه) و کیفیت تولید متفاوت است.

مزایای استفاده از نوار تیپ

استفاده از نوار تیپ در آبیاری گیاهان، مزایای فراوانی دارد. به عنوان مثال، آن‌ها کمک می‌کنند تا آب مورد استفاده در زمین‌های کشاورزی کاهش یابد، سطح زیر کشت افزایش پیدا کند، نصب آسان و سریع داشته باشند، جلوگیری از رشد علف‌های هرز کنند، توزیع یکنواخت آب را تضمین کنند و حتی می‌توانند در فشار کمتری نسبت به سایر روش‌ها کار کنند.

محدودیت‌های استفاده از نوار تیپ

با این حال، مانند هر فناوری دیگری، استفاده از نوار تیپ نیز چالش‌ها و محدودیت‌های خود را دارد. این محدودیت‌ها می‌توانند شامل نیاز به استفاده از فیلتر برای جلوگیری از گرفتگی درزها و قطره‌چکان‌ها، اهمیت جلوگیری از زاویه‌دار شدن نوار، احتمال نصب در شیب‌های بالای 2 درصد، نیاز به هزینه‌های اولیه راه‌اندازی، و نیاز به رعایت دقت خاص در زمان نصب با توجه به شرایط محیطی (مانند باد شدید، بارش برف و تگرگ و احتمال یخبندان) باشد.

در نهایت، با توجه به توضیحات بالا، می‌توان گفت که نوار تیپ یک ابزار فوق‌العاده برای آبیاری قطره‌ای است که با ویژگی‌های خاص خود، می‌تواند به بهره‌وری زیادی در کشاورزی کمک کند. با این حال، استفاده بهینه از آن نیازمند درک دقیق از ویژگی‌ها، مزایا و محدودیت‌های آن است. در عین حال، هرگونه استفاده از این سیستم باید با توجه به شرایط خاص مزرعه و نیازهای گیاهانی که قرار است آبیاری شوند، انجام گیرد. انتخاب نوع مناسب نوار تیپ، تنظیمات فشار آب مناسب و استفاده از فیلترهای مناسب، همه به عملکرد بهینه سیستم کمک می‌کنند. در نهایت، گرچه استفاده از نوار تیپ ممکن است نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه داشته باشد، اما با توجه به صرفه‌جویی در مصرف آب و افزایش سطح زیر کشت، این سرمایه‌گذاری می‌تواند به سرعت به سودآوری تبدیل شود.

اتصالات نوار تیپ

واضح است که اتصال نوار تیپ به سیستم آبیاری ساده و راحت است. با توجه به گزینه‌های اتصال متعددی که در دسترس هستند، می‌توان نوار تیپ را به بهترین شکل ممکن برای اراضی مختلف و شرایط محیطی انتخاب کرد. این آسانی در اتصال، کاهش هزینه‌های نصب و افزایش بهره‌وری کلی سیستم را به همراه دارد.

با بررسی کاربردهای متنوع نوار تیپ، متوجه می شویم که این ابزار چند منظوره در اکثر کشت های ردیفی صیفی جات به کار می رود. طرح کلی عملکرد این فرآیند بدین صورت است که ابتدا آب با لوله پلی اتیلن یا لوله نخدار (لی فلت) به محل زمین کشاورزی منتقل می شود. سپس یک خط نوار تیپ برای هر ردیف پهن می کنیم و نوار قطره ای را با استفاده از شیر لی فلت به لوله نخدار متصل می کنیم. اتصال نوار تیپ به لوله نخدار با شیر لی فلت، و اتصال نوارتیپ به لوله پلی اتیلن 63 یا 90 با شیر تیپ به 16 انجام می شود.

کاربردهای نوار تیپ

با توجه به اینکه نوار تیپ می‌تواند برای انواع مختلفی از کشت‌ها، همچون گیاهان ردیفی و زراعی، استفاده شود، آن را به ابزاری بسیار قابل تنظیم و کاربردی برای کشاورزان تبدیل کرده است. همچنین، قابلیت استفاده از این سیستم در گلخانه‌ها نشان می‌دهد که نوار تیپ می‌تواند در محیط‌های کنترل شده و محصور نیز به خوبی کار کند.

تنوع در ضخامت‌ها و فاصله بین قطره‌چکان‌ها و درزها، اجازه می‌دهد تا نوار تیپ برای انواع مختلف کشاورزی و شرایط خاک سفارشی شود. نوع پلاک‌دار و درزدار هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند و ممکن است برای شرایط خاصی مناسب‌تر باشند. برای مثال، نوار تیپ پلاک‌دار با قطره‌چکان‌ها و پلاک‌هایی که در فاصله‌های مشخصی از هم قرار گرفته‌اند، میتواند توزیع یکنواخت و دقیق آب را تضمین کند. از سوی دیگر، نوار تیپ درزدار با ساختار زیگزاگ شکل خود، قادر است فشار آب را بکاهد و به توزیع یکنواخت آب کمک کند.

هر دو نوع نوار تیپ، در زمینه‌هایی که فشار آب کم یا متغیر است یا برای گیاهانی که نیاز به توزیع متناسب و یکنواخت آب دارند، می‌تواند گزینه مناسبی باشد. انتخاب بهترین نوع بستگی به شرایط خاص کشاورزی، شرایط محیطی و نیازهای گیاهی خاص دارد.

به طور کلی، با توجه به این توضیحات، می‌توان گفت که نوار تیپ یک ابزار بسیار کاربردی و کارآمد برای آبیاری قطره‌ای است که با انتخاب مناسب و مدیریت صحیح، می‌تواند به بهبود بهره‌وری کشاورزی و کاهش مصرف آب کمک کند.

نوار تیپ در کشت های مختلف به شرح زیر استفاده می شود:

1. کشت گندم با نوار تیپ
2. کشت جو با نوار تیپ
3. کشت ذرت با نوار تیپ
4. کشت سیب زمینی با نوار تیپ
5. کشت پیاز با نوار تیپ
6. کشت گوجه فرنگی با نوار تیپ
7. کشت خیار با نوار تیپ
8. کشت هندوانه با نوار تیپ
9. کشت خربزه با نوار تیپ
10. کشت لوبیا با نوار تیپ

نوار تیپ

برای ماجراجویی در دنیای متفاوت و جذاب آبیاری قطره ای با نوار تیپ، با ما همراه شوید. در این دنیا، نیروی فشار آب، بزرگترین ابر قهرمان است. چرا که قدرت و امکان آبدهی یا به عبارتی روانی آب در نوار تیپ، بستگی مستقیم به این قهرمان دارد. بنابراین، می توان گفت فشار آب بیشتر، برابر با آبدهی بیشتر هر قطره چکان نوار تیپ است.

اما اینکه چگونه می توان میزان آب مورد نیاز نوار تیپ را محاسبه کرد، یک مسئله جالب دیگر است. این مسئله را می توان با استفاده از فرمول خاصی حل کرد. فاصله بین قطره چکان نوار، طول کل نوار تیپ مصرفی و آبدهی هر قطره چکان نوار تیپ در لیتر بر ساعت، همه و همه عناصری هستند که برای محاسبه آبدهی کل سیستم به ازای هر دقیقه، نیاز داریم.

حالا بیایید نگاهی به بخشی از سیستم که همیشه در پس زمینه کار می کند بیاندازیم: فیلتراسیون. برای حفظ کارایی و پیشگیری از انسداد در روزنه های نوار تیپ، لازم است از فیلتراسیون مناسب استفاده کنیم. مش فیلتر برای نوار تیپ پلاک دار باید حداقل 120 میکرون و برای نوار تیپ درزدار حداقل 150 میکرون باشد.

همچنین، یکی از بخش های جذاب دیگر این سیستم، اتصالات نوار تیپ است. شیر نوار تیپ، شیر تیپ به لی فلت، شیر نوار تیپ به 16، شیر نوار تیپ به 1/2، رابط تیپ و رابط تیپ به تیپ پیچی، که هر یک از این اتصالات نقش مهمی در سیستم آبیاری با نوار تیپ بازی می کنند. اما لیست اتصالات در اینجا تمام نمی شود، رابط تیپ به تیپ کشویی، رابط تیپ به 16، واشر بست ابتدایی، واشر 16 قطره ای و واشر 18 قطره ای نیز از جمله اتصالات مهم این سیستم هستند.

ضخامت نوار تیپ یکی دیگر از مواردی است که باید توجه خاصی به آن داشت. نوار قطره ای با ضخامت های 175 و 200 میکرون تولید می شود. ولی اغلب اوقات، نوار تیپ با ضخامت 175 میکرون و عرض 20 سانتی متر، بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.

نوار تیپ تکنوپایپ راه حل ایده آلی است برای کسانی که می خواهند در مصرف آب خود صرفه جویی کنند و از فواید فراوان کشت با نوار آبیاری قطره ای بهره مند شوند.

سوالات متداول:

در قلب باغبانی و کشاورزی با نوار تیپ، سوالاتی اساسی پیش می آیند، و ما اینجا هستیم تا با روشنگری درباره پاسخ های آنها، راهی را در میان پیچیدگی‌ها برای شما آسان سازیم.

• یکی از سوالات متداول در این زمینه مربوط به فشار لازم برای نوار تیپ است. بر اساس مشاهدات، این فشار برای نوار تیپ آبیاری قطره ای باید حداقل 0.7 و حداکثر 1.2 بار باشد. ممکن است بپرسید که فشار کارکرد که بر روی بسته بندی نوار تیپ ذکر شده چیست. همانطور که از این عبارت بر می‌آید، این یک معیاری است که هر شرکت تولید کننده برای خود تعیین می کند، بر اساس عواملی مانند نوع مواد اولیه نوار تیپ، ضخامت آن، فاصله قطره چکان و آبدهی. اگر نوار تیپ به هر دلیلی در خارج از فشار کارکرد معیوب شود، شرکت تولید کننده هیچ مسئولیتی در قبال آن نخواهد پذیرفت.
• شما همچنین ممکن است بخواهید بدانید که بین نوار تیپ بغل دوخت و نوار تیپ پلاک دار کدام بهتر است. پاسخ ما این است که کیفیت و کارایی نوار تیپ مهمتر از نوع آن است. برای کشت هایی که نیاز به آبیاری برای مدت 5 تا 6 ماه دارند، نوار تیپ پلاک دار ممکن است گزینه مناسبتری باشد.
• سپس، ممکن است بپرسید که نوار تیپ درز وسط چیست. این یک نوع خاص از نوار تیپ بغل دوخت است که در آن خروجی قطره چکان ها در میانه نوار تیپ قرار دارد، نه در حاشیه.
• در خصوص اندازه یک بسته نوار تیپ، هر رول (یا بسته) نوار تیپ ایرانی 1000 متر است و هر رول نوار تیپ خارجی ممکن است 1000، 2000 یا 3000 متر باشد.
• در مورد عمر مفید نوار تیپ، نوار تیپ ایرانی عموما برای یک فصل زراعی (یعنی سه ماه) طراحی شده است، در حالی که نوار تیپ پلاک دار خارجی ممکن است بین 1 تا 3 سال زراعی باشد. عمر این محصولات به مراقبت و نگهداری باغبان و رعایت دستورالعمل های تولید کننده نیز بستگی دارد.
• ممکن است بخواهید بدانید که هزینه نوار تیپ برای یک هکتار چقدر است. این هزینه به نوع کشت مرتبط است و می تواند بسته به فاصله بین ردیف های کشت نوار تیپ متفاوت باشد
• نوعی نوار تیپ داریم که در آن می توان توسط اتصال ها قطره چکان ها را بست یا باز کرد، این نوار تیپ چه نام دارد؟ پاسخ: نوار تیپ انعطاف پذیر (Adjustable Drip Tape) این قابلیت را دارد. با استفاده از این نوع نوار تیپ، می توانید تعداد قطره چکان ها را بسته به نیاز آبیاری خود تنظیم کنید.
• کیفیت نوار تیپ چگونه تعیین می شود؟ پاسخ: کیفیت نوار تیپ از عوامل مختلفی مثل ضخامت و مقاومت مواد اولیه، ساختار و کیفیت قطره چکان ها، و استحکام اتصالات بستگی دارد.
• آیا می توان نوار تیپ را برای گیاهان خانگی استفاده کرد؟ پاسخ: بله، می توانید. نوار تیپ می تواند برای کشاورزی در مقیاس کوچک مثل گیاهان خانگی، گیاهان آپارتمانی، گیاهان باغچه، و گیاهان زینتی استفاده شود.
• نوار تیپ محافظ UV چیست؟ پاسخ: نوار تیپ محافظ UV نوعی نوار تیپ است که با موادی که مقاوم در برابر تابش UV هستند تولید شده است. این نوع نوار تیپ می تواند برای مدت طولانی تری در برابر خورشید مقاوم بماند و عمر طولانی تری نسبت به نوار تیپ معمولی داشته باشد. محافظ UV برای جلوگیری از تخریب ناشی از تابش مستقیم خورشید به نوار تیپ کمک می کند.
• آیا می توان نوار تیپ را با کود آبیاری کرد؟ پاسخ: بله، می توانید. برخی از نوارهای تیپ طراحی شده اند تا با کودهای محلول آبیاری شوند. این یک راه عالی برای تامین مواد مغذی مستقیم به ریشه های گیاهان است.
• کدام برند نوار تیپ خوبی است؟ پاسخ: بسیاری از برندهای معتبری در بازار برای نوار تیپ وجود دارند. اما انتخاب برند خوب به نیازهای شما، بودجه، و شرایط کاشت خاص شما بستگی دارد. برخی از برندهای معروف نوار تیپ شامل “تورو”، “رینکی”، “نلسن” و “نتافیم” می باشند.
• آیا می توان نوار تیپ را برای آبیاری چمن استفاده کرد؟ پاسخ: بله، نوار تیپ می تواند برای آبیاری چمن استفاده شود. با این حال، این نوع از آبیاری ممکن است برای چمن های بزرگتر و یا در مناطق با آب و هوای خشک و گرم بیشتر مناسب باشد.
• چگونه می توان نوار تیپ را تمیز کرد؟ پاسخ: شما می توانید با استفاده از آب فشار قوی، چکان های نوار تیپ را تمیز کنید. این کار به حذف موادی که ممکن است در چکان ها انباشته شده باشند، کمک کند. در برخی موارد، استفاده از یک محلول تمیز کننده مخصوص می تواند کمک کند.